برنج تراریخته چیست و کدام برنج ها تراریخته هستند؟

برنج تراریخته چیست؟

برنج تراریخته به برنج هایی اطلاق می شود که از طریق مهندسی ژنتیک تغییراتی در DNA آن ها ایجاد شده است. این تغییرات به گونه ای است که برنج قادر می شود ویژگی های خاصی مانند مقاومت در برابر آفات، مقاومت به بیماری ها، یا تحمل شرایط محیطی سخت تر مانند خشکی یا شوری زیاد را داشته باشد.

برنج تراریخته چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

محصولاتی که از طریق تغییر ژنتیکی به عمل می آیند به زبان انگلیسی به آن Genetically Modified Organisms گفته میشود. فرآیند تولید این برنج ها به این صورت است که ژن های خاصی از موجودات دیگر (مانند گیاهان یا باکتری ها) به DNA برنج وارد می شود.

این تغییرات می تواند ویژگی های مفیدی را برای کشاورزان و مصرف کنندگان به همراه داشته باشد که در ادامه چند مورد از آنها را بررسی می کنیم :

ویژگی ها و مزایای که برنج تراریخته می تواند داشته باشد:

1. مقاومت به آفات: برنج تراریخته ممکن است ویژگی های مقاومتی در برابر آفات و حشرات داشته باشد که نیاز به استفاده از سموم شیمیایی را کاهش می دهد.
2. مقاومت به بیماری ها: برخی از انواع برنج تراریخته می توانند به بیماری های گیاهی مقاوم باشند که این امر به کاهش خسارات کشاورزی کمک می کند.
3. تحمل به شرایط محیطی سخت: برنج های تراریخته می توانند به خشکی، شوری یا تغییرات آب و هوایی مقاومت بیشتری نشان دهند و در مناطق کم آب یا کم باران کشت شوند.
4. افزایش تولید و بازدهی: با داشتن ویژگی هایی مانند مقاومت بیشتر به شرایط سخت، ممکن است برنج های تراریخته تولید بالاتری داشته باشند.
5. ارزش غذایی بالاتر: برخی از برنج های تراریخته (مانند برنج طلایی) می توانند ویتامین ها و مواد مغذی اضافی مانند ویتامین A را در خود داشته باشند که به بهبود تغذیه کمک می کند.

انواع برنج تراریخته در ایران

برنج تراریخته در ایران

در ایران، تاکنون برنج های تراریخته به جز چند مورد به طور گسترده کشت نشده اند، اما در سال های اخیر، برخی از تحقیقات و آزمایش ها در این زمینه انجام شده است. با این حال، پروژه های تحقیقاتی برای تولید برنج تراریخته در ایران در حال انجام است، و وزارت جهاد کشاورزی در حال بررسی مسائل زیست محیطی و سلامت این نوع برنج ها است.

اما کسانی که این موضوع برایشان مهم است و بدنبال برنج ارگانیک تر و سالم تر هستند باید بدانند در ایران برنج های نظیر برنج میانه، طارم محلی، طارم هاشمی، هاشمی، برنج صدری، برنج دم سیاه وجود دارد که از گونه برنج هایی هستند که غیر تراریخته محسوب میشوند و جا نگرانی ندارند.

راه تشخیص برنج تراریخته

بطور کلی شکل دانه های برنج تراریخته، بلندتر و باریک تر از دانه های برنج ارگانیک است. هم چنین دانه های برنج تراریخته، ظاهری یکدست و یکسان دارند و تعداد دانه های شکسته و خرد شده در آن ها کمتر است. رنگ دانه های برنج تراریخته نسبت به برنج های ارگانیک، سفیدتر و شفاف تر است.

روش های تشخیص برنج تراریخته

با این حال در حال حاضر هیچ روش کاملا مشخصی برای تشخیص برنج های تراریخته وجود ندارد، تشخیص برنج تراریخته از برنج معمولی برای مصرف کنندگان معمولی می تواند دشوار باشد و نمی توان از ظاهر آن به صورت قطعی تشخیص داد، تنها روش تشخیص تراریخته بودن برنج توسط آزمایشگاه و کارشناسان امکان پذیر میباشد.

حتی ممکن است برنج تراریخته را بدون برچسب تراریخته بودن آن در بازار بفروشند. بهترین روش این است که از فروشگاه ها و برندهای معتبری خرید کنید که اطلاعات شفافی درباره محصولات خود ارائه می دهند.

شاید بتوانید برنج های تراریخته را از نظر قیمت نیز با برنج های بومی مقایسه و آن را تشخیص دهید. این برنج ها قیمت ارزان تری نسبت به برنج های بومی دارند و البته برخی افراد سوجود امکان دارد این برنج ها را با قیمت بالاتری به فروش برسانند تا به راحتی نتوانیم برنج تراریخته را از روی قیمت ارائه با برنج های بومی و دارای اصالت تشخیص دهیم و شناسایی کنیم!

اسامی برنج تراریخته ایرانی و خارجی

در بین انواع برنج های ایرانی دو نوع برنج تراریخته وجود دارد که مورد استفاده قرار می گیرد. برنج طارم مولایی اولین برنج تراریخته ای است که در سال 1384 به بازار ایران عرضه شده است. مهم ترین تغییرات ژنتیکی انجام شده روی این برنج، افزایش مقاومت به آفات و حشرات و افزایش میزان تولید محصول است.

در سال های اخیر نیز، برنج شیرودی هم به بازار عرضه شده است که یکی دیگر از انواع برنج های تراریخته ایرانی محسوب می شود. این برنج که دارای عطر و طعم معمولی می باشد، در مجالس و رستوران ها کاربرد زیادی دارد. خاستگاه اصلی این برنج، مناطق سردسیر ایران می باشد.

برنج طارم مولایی تراریخته

اما برخی از انواع برنج تراریخته که در سایر کشورها تولید و به بازار عرضه شده اند عبارتند از:

1. برنج BT: این نوع برنج که در برخی از کشورهای آسیای شرقی تولید می شود، دارای ویژگی های مقاوم به آفات است. ژن های مقاوم به حشرات از باکتری Bacillus thuringiensis به این برنج منتقل شده اند.
2. برنج طلایی Golden Rice: این نوع برنج به طور ویژه برای تأمین ویتامین A طراحی شده است. این برنج در برخی از کشورهای در حال توسعه به منظور کاهش کمبود ویتامین A در بین کودکان تولید شده است.
3. برنج مقاوم به خشکی (Drought-resistant Rice): این نوع برنج که در برخی از کشورهای هند و چین تولید شده است، مقاومت بیشتری به شرایط خشکسالی دارد.

اما نکته قابل توجهی که حتما باید به آن اشاره شود این است که به عقیده برخی از محققین حوزه برنج این گونه ها چندین سال است که از دل خاک رشد و نمو پیدا میکند و جای نگرانی در این مسئله نیست! به گفته محققین این موضوع میتوانست در سال های اولین این گونه ها خطرناک بوده باشد.

آیا برنج هندی یا پاکستانی هم تراریخته است؟

جواب کوتاه این است که بله ممکن است. اما این بدان معنا نیست که همه برنج های هندییا پاکستانی تراریخته هستند. بیشتر برنج های هندی موجود در بازار، از نوع های سنتی هستند.

با این حال، همانند دیگر محصولات، اگر به طور خاص به دنبال برنج غیرتراریخته هستید، بهتر است از فروشگاه معتبر خریداری کنید. در کل انتخاب برنج هندی یا پاکستانی خوب نیست و هرگز مثل برنج ایرانی کیفیت و ویتامین نخواهد داشت.

برنج هندی

آیا استفاده از برنج تراریخته مضر است؟

استفاده از برنج تراریخته به دلیل وجود تغییرات ژنتیکی در DNA آن، همواره مورد بحث و نگرانی بوده است. برخی از افراد نگران هستند که مصرف این نوع برنج ها ممکن است به سلامت انسان آسیب بزند یا تأثیرات منفی بر محیط زیست داشته باشد.

از جمله نگرانی ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. آسیب به سلامتی انسان: برخی مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند که برنج های تراریخته ممکن است آلرژی زا یا سمی باشند، اما اکثر تحقیقات علمی تاکنون نشان داده اند که مصرف برنج های تراریخته هیچ خطر قابل توجهی برای سلامتی انسان ندارد.
2. تأثیرات زیست محیطی: انتقال ژن ها به گیاهان و جانوران غیرهدف، نگرانی های دیگری ایجاد کرده است. ممکن است که ژن های تراریخته به گونه های دیگر گیاهی یا جانوری منتقل شوند و تاثیرات منفی بر تنوع زیستی داشته باشند.
3. آسیب به حشرات مفید و حیوانات: برخی از انواع این برنج ممکن است به طور غیرمستقیم به حشرات مفید مانند زنبورها و پروانه ها آسیب برسانند که این موضوع می تواند تعادل اکوسیستم را مختل کند.
4. افزایش مقاومت آفات: اگر مداوم از برنج تراریخته استفاده شود، آفات به آن مقاوم می شوند و به مرور زمان دیگر حتی این برنج هم نمی تواند در برابر آفات مقاوم باشد.

برنج طلایی تراریخته

در نهایت، هنوز تحقیقات بیشتری در خصوص تأثیرات طولانی مدت مصرف برنج های تراریخته در حال انجام است.

بسیاری از سازمان های بین المللی مانند سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) تأکید دارند که تا کنون هیچ مدرک قطعی دال بر ضرر برنج های تراریخته به سلامتی انسان وجود ندارد، ولی تحقیقات ادامه دارد.

اما اگر نگرانی استفاده از برنج های ترا ریخته را دارید، هر چند که هزینه بالاتری داردند ولی می تواند از انواع برنج های ایرانی معروف مثل برنج میانه، برنج هاشمی و یا برنج صدری استفاده کنید.

آیا برنج تراریخته همان برنج اصلاح نژاد شده است؟

یکی از نکات ضروری که درباره برنج تراریخته باید بدانیم این است که برنج تراریخته با برنج اصلاح نژاد شده با هم متفاوت هستند. برنج اصلاح نژاد شده، برنجی است که در نتیجه ترکیب برنج های با نژاد مطلوب و در طی زمان به دست می آید. اما برنج تراریخته، برنجی است که در نتیجه دستکاری ژنتیکی و در آزمایشگاه تولید می شود.